Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας
Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας (Borderline personality disorder – BPD) περιγράφεται ως μια παρατεταμένη διατάραξη της λειτουργίας της προσωπικότητας ενός ατόμου. Εμφανίζεται σε ηλικία μεγαλύτερη των δεκαοχτώ χρονών, μολονότι παρατηρείται και σε εφήβους. Η διαταραχή μπορεί να έχει επιπτώσεις σε πολλές όψεις της ζωής του ατόμου, κάτι που συνεπάγεται δυσκολίες στη διατήρηση σχέσεων στη δουλειά, στο σπίτι και στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.
πώς θα νιώσεις στις επόμενες ώρες και λεπτά. Πονάς γιατί πληγώνεις αυτούς που αγαπάς. Νιώθεις παρεξηγημένος. Τίποτα δε σου φέρνει ικανοποίηση. Θες να πεθάνεις αλλά δεν μπορείς να αυτοκτονήσεις απο τις τύψεις που νιώθεις γι αυτούς που θα πληγώσεις...μετά θυμώνεις τόσο που χρειάζεσαι κάτι ακραίο για να φύγει αυτό το συναίσθημα, όπως πολύ αλκοόλ ή σεξ ή ...να νιώσεις πόνο."
Τα κύρια γνωρίσματα ατόμων με Oριακή Διαταραχή Προσωπικότητας είναι:
- Έντονος φόβος εγκατάλειψης , πραγματικής ή φανταστικής.
" Ένα βράδυ κάλεσα τη φίλη μου στο τηλέφωνο και μου είπε πως θα με καλέσει πίσω σε λίγο γιατί ακόμα δεν έχει τελειώσει την εργασία της για την επόμενη ημέρα. Με πήρε πίσω μετά απο δύο ώρες. Πονούσα όσο περίμενα γιατί είχα αρχίσει να σκέφτομαι τις τελευταίες ημέρες οτι δε με αγαπά πραγματικά. Όταν τελικά με πήρε στο τηλέφωνο είχα αποφασίσει να τη χωρίσω πριν με χωρίσει. Τελικά όμως μου είπε οτι είχε πολύ δουλειά να κάνει και δυσκολευόταν γι΄αυτό καθυστερούσε. Ένιωσα υπερβολικός, όμως η αίσθηση οτι του πόνου και του φόβου που ένιωσα παντού στο σώμα μου ήταν πραγματική..."
- Σχέσεις με έντονες συγκρούσεις , θεώρηση του άλλου ως ολοκληρωτικά καλό ή ολοκληρωτικά κακό.
" Όταν την πρωτογνώρισα μου είπε πως είμαι ο πρώτος άνδρας στη ζωή της που την αγαπά πραγματικά γι' αυτό που είναι. Όλα ήταν τέλεια μαζί της. Μετά από ένα χρόνο όμως με επέκρινε για τα πάντα και θεωρούσε οτι τα κάνω όλα λάθος. Με χώριζε και μετά παρακαλούσε να τα ξαναβρούμε όλο και πιο συχνά, μερικές φορές μέσα στην ίδια μέρα. "
- Διαταραγμένη αίσθηση ταυτότητας, έλλειψη αίσθησης ατομικότητας ή αίσθηση ανυπαρξίας . Αισθήματα κενού που το άτομο νιώθει οτι δε θα γεμίσουν ποτέ.
"...έχω την ικανότητα σα χαμελαίοντας να προσαρμόζομαι στο προφίλ του ανθρώπου με τον οποίο σχετίζομαι. Αλλά αυτό δε συμβαίνει γιατί θέλω να τον ξεγελάσω, τον εαυτό μου ξεγελώ. Δε μου συμβαίνει πάντα συνειδητά αυτό...αισθάνομαι ψεύτικη ή ανύπαρκτη ή αόρατη όταν είμαι μόνη..."
- Διαχείριση των δυσάρεστων συναισθημάτων με παρορμητικούς τρόπους, όπως σπατάλη χρήματος, σεξ με αγνώστους, οδήγηση με υπερβολική ταχύτητα, τζόγος, κατάχρηση ουσιών ή αλκοόλ, υπεργαφία, παραβατική συμπεριφορά όπως μικροκλοπές, απειλές ή απόπειρες αυτοκτονίας, πρόκληση πόνου στον εαυτό και αυτοτραυματισμοί.
"Ένα χρόνο μετά το χωρισμό μας ακόμα δεν μπορούσα να τον ξεχάσω, ήταν τα πάντα για μένα κι ας ήταν σύντομη η σχέση μας και με φουρτούνες...τα βράδια ήταν πιο δύσκολο, έπινα μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και κατέληγα να κάνω σεξ με αγνώστους συχνά. Αυτό για λίγο με έκανε να ξεχνώ τον πόνο της μοναξιάς...αλλά μόνο για λίγο..."
- Συναισθηματική αστάθεια: συχνές και απότομες αλλαγές διάθεσης, ανεξέλεγκτος θυμός και οργή, βαθιά θλίψη και εκνευρισμός.
"Όταν θύμωνε ήταν σα να καταλάμβανε το σώμα της ένα δαιμόνιο...το βλέμμα της ήταν κενό, μου φερόταν σα να μη γνωρίζει ποιά είμαι ή οτι με πλήγωναν αυτά που μου έλεγε. Δεν υπήρχε τρόπος να διαπραγματευτώ μαζί της, να την εκλογικεύσω. Δεν ήθελε να καταλάβει κανένα λογικό επιχείρημα...η φωνή της γινόταν όλο και πιο έντονη και ο τρόπος ομιλίας επικριτικός, ένιωθα σα να με πυροβολούσε και άρχιζα να φοβάμαι όλο και περισσότερο..."
- Παρανοειδής ιδεασμός σε καταστάσεις έντονου στρες, επεισόδια μουδιάσματος ή αίσθησης κενού (αποπροσωποιήση, αποπραγμάτωση)
"Μετά το χωρισμό μας συναποφασίσαμε να πάω στο σπίτι να πάρω τα πράγματά μου μία συγκεκριμένη ώρα και μέρα ώστε εκείνη να μην είναι εκεί. Όταν πήγα λοιπόν ήταν εκεί και μόλις με είδε έπαθε κάτι σαν κρίση πανικού πιστεύοντας πως έχω πάει στο σπίτι με σκοπό να τη βιάσω...."
Συνήθεις πεποιθήσεις των ατόμων με οριακή διαταραχή προσωπικότητας
Όταν σχετίζεστε με ένα άτομο που έχει αυτά τα γνωρίσματα είναι σημαντικό να κατανοήσετε οτι οι πεποιθήσεις που έχουν για τον εαυτό και τον κόσμο μπορεί να είναι τελείως διαφορετικές απο τις δικές σας.
Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πρέπει να αγαπιέμαι απο όλους τους σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή μου συνέχεια αλλιώς είμαι ανάξιος. Πρέπει να είμαι πάντα επαρκής και ικανός σε όλους τους τομείς για να αξίζω.
- Κάποιοι άνθρωποι είναι καλοί και όλα πάνω τους είναι τέλεια. Καποιοι άλλοι έιναι ολοκληρωτικά κακοί, έχουν ευθύνη γι αυτό και πρέπει να τιμωρούνται γι αυτό.
- Τα συναισθήματα μου εξαρτώνται απο τα εξωτερικά γεγονότα και δεν μπορώ να τα ελέγξω, ούτε αυτά που κάνω για να τα αντιμετωπίσω.
- Κανείς δε νοιάζεται για εμένα όσο εγώ για αυτούς, έτσι καταλήγω να χάνω αυτούς για τους οποίους νοιάζομαι παρ' όλα τα απελπισμένα πράγματα που προσπαθώ να κάνω για να τους εμποδίσω να με αφήσουν.
- Αν κάποιος μου φερθεί άσχημα τότε γίνομαι κακός.
- Όταν είμαι μόνος είμαι ένα τίποτα.
- Θα είμαι ευτυχισμένος μόνο όταν βρω ένα δοτικό και τέλειο άνθρωπο που θα με αγαπάει και θα με προσέχει ό τι κι αν συμβαίνει.
- Αλλά αν κάποιος τόσο κοντά σε αυτό το πρότυπο αγαπάει εμένα, τότε μάλλον κάτι δεν πάει καλά μαζί του.
- Δεν αντέχω την αγανάκτηση που αισθάνομαι όταν θέλω κάτι απο κάποιον και δεν μπορώ να το έχω. Πρέπει να κάνω κάτι για να κάνω αυτή την αίσθηση να φύγει.
Οι βαθύτερες αυτές σκέψεις μπορεί να μην αντικατοπτρίζουν όλα τα άτομα με οριακή διαταραχή προσωπικότητας και χρειάζεται να αξιολογήσετε την ύπαρξή τους στην περίπτωση ατόμου που σας απασχολεί.
